In de rubriek ‘Op de brug bij…’ maken we nader kennis met een lid van de Nederlandse Vissersbond, om meer te weten te komen van de persoon achter de visser.
Lando Nieuwenhuize is 42, getrouwd met Heidi, vader van dochter Larissa (17) en zoon Peter (14). Naast het gezin en het varen – Lando is al 23 jaar werkzaam in de mosselsector – heeft de stuurman van de YE-116 ‘Elisabeth’ nog een grote liefhebberij die veel te maken heeft met stuurmanskunst: de Formule 1. “Het is leuk dat Max Verstappen het nu zo goed doet, maar ik volg de races al véél langer. Ik weet nog dat zijn vader Jos Verstappen met auto en al in de brand vloog bij een pitstop in 1994. Dat liep gelukkig goed af.” Een paar keer is hij zelf bij races geweest, in Spa bij de grote prijs van België.
De trotse Zeeuw uit Yerseke is nu ook ver van huis, op de Waddenzee. De driekoppige bemanning van de mosselkotter vist op het Inschot. Deze geul mondt uit in de Vliestroom, de grote geul tussen Vlieland en Terschelling. Het is nu de tijd van het jaar om mosselzaad te oogsten en uit te zaaien op de kweekpercelen. De meeste percelen van de YE-116 bevinden zich op het wad. De kotter is eigendom van Entlo BV, een onderdeel van Roem van Yerseke dat ook in garnalen en oesters handelt. “Wij vissen een klein deel van het jaar in Zeeland, maar het grootste deel van het jaar zijn we op het wad. Hier willen de mosselen beter groeien, is ons opgevallen. Mogelijk doordat er meer stroming is en een groter voedselaanbod.”
Mosselzaadinvangstinstallatie
Er is veel veranderd voor de mosselvissers de afgelopen jaren. Er kwam in 2008 een convenant, waarin werd afgesproken om de impact van de mosselvisserij en -kwekerij op de natuur te beperken. “Er is nog gereguleerde traditionele visserij op mosselzaad op de bodem, maar veel minder dan vroeger. Als alternatief gebruikt de sector nu mosselzaadinvanginstallaties. Dat zijn drijvende netwerken waaraan piepjonge mosseltjes zich hechten. Na verloop van tijd kunnen ze worden geoogst als mosselzaad en weer uitgezaaid op de kweekpercelen, waar ze kunnen doorgroeien tot consumptiemossel.”
Aanvoelen en ervaring opbouwen
“Wat dit beroep zo mooi maakt? Als jongetje ben ik een reisje mee geweest met een achterneef. Toen ben ik besmet geraakt. Het is prachtig, het is werken met de natuur. We zijn de boeren op zee. We kweken de mosselen van kleins af en laten ze opgroeien op ons eigen perceel. Daarbij proberen we een zo hoog mogelijk rendement te halen. Dat is een kwestie van aanvoelen én ervaring opbouwen. Je moet weten wat de goede plekken zijn op je perceel om te zaaien.”
Veel inspiratie heeft Lando daarbij opgedaan van oud-schippers. “Ik vaar nu drie jaar op dit schip en ik ben nog steeds bezig met het leren kennen van de percelen. Als je in ons vak écht vakkennis wilt opdoen, moet je praten met de oud-schippers. Hoe zat het ook alweer op dat-en-dat perceel? Soms bellen wij, soms bellen ze ons om te vragen hoe het gaat. Het is fijn als je op hun rijke kennis en ervaring kunt terugvallen.”
Constant in beweging
“Ik kan erg genieten van de afwisseling die de natuur biedt, van meezwemmende zeehonden en bruinvissen, van de weidsheid van het wad met zijn droogvallende platen en geulen. Dat is constant in beweging. Neem het Schuitengat bij Terschelling. Die geul was helemaal verzand, maar nu kunnen we er weer prima doorheen. Op een mosselboot moet je steeds rekening houden met de elementen, met het tij, het is qua tijd vaak passen en meten met je werkzaamheden. Uiteraard speelt het weer ook mee, bij windkracht acht wordt het aan dek te gek. Dan moet je naar binnen of – als er een noordwestelijke wind is – de luwte van een eiland opzoeken.”
In balans brengen
Hoewel de regelgeving het de mosselvisserij niet makkelijker heeft gemaakt, gaat het volgens Lando nu de goede kant op. “Uit een onderzoek van den universiteit in Wageningen bleek dat de kwekers het moeilijk hebben om het hoofd boven water te houden. De strengere regels maken het simpelweg duurder om mosselzaad te vangen. De sector gaat nu aan de slag met die uitkomsten, want het aanbod van mosselzaad komt in het gedrang. En geen zaad betekent geen mosselen. Om alles in balans te brengen hebben mosselkwekers nu een coöperatie opgericht, de Mossel Compagnie. Meer samenwerking is nooit verkeerd. Daarnaast zijn er nog veel meer initiatieven in de mosselsector, zoals de keurmerken als MSC en Zeker Zeeuws en de optimalisatie van kweekpercelen, een soort herverkaveling op zee in samenspraak met natuurbeheerders en garnalenvissers.”
Eén van de bijzondere momenten op zee die Lando zijn bijgebleven gaat alweer vijf jaar terug, toen de EO aan boord kwam voor de serie ‘mosselmannen’, waarmee in tien aflevering het wel en wee van de inwoners van Yerseke in beeld is gebracht.
https://www.npostart.nl/mosselmannen/22-11-2013/EO_101207332
Onderzoekreizen
Over de ervaringen met de Nederlandse Vissersbond is Lando te spreken. “Om het nieuws over de visserij te volgen lees ik Visserijnieuws en het Weekjournaal van de NVB. Daarbij mag er wel meer aandacht worden besteed aan de mosselsector. Wat ik mooi vind is dat de Vissersbond voor de schelpdierensector goed werk heeft verricht om de visserij op de spisula weer mogelijk te maken. Vorig jaar hebben onderzoekers van Wageningen Marine Research aangetoond dat dat schelpdier een enorme comeback heeft gemaakt voor onze kust. Het leuke is dat ik mocht varen als stuurman tijdens de onderzoekreizen op een ander schip van ons bedrijf.”
<< Terug naar het Weekjournaal
