De Nederlandse Vissersbond was verheugd om te zien dat er op 21 februari 2017 aandacht werd besteed aan minder bekende vissoorten uit de Noordzee bij De Wereld Draait Door.
Het voorstel van sterrenchef Joris Bijdendijk om van ‘bijvangstbouillabaisse’ een nationaal gerecht te maken juichen wij toe. Toch willen wij reageren op een hardnekkig misverstand over de aanlandplicht, dat ook in deze uitzending naar voren kwam.
Bijvangst is niet waardeloos
Culinair recensent Joël Broekaert vertelt in de uitzending dat er bij de visserij op tong onvermijdelijk soorten worden bij gevangen die de visser niet wil hebben. Maar dat over boord gooien ervan door regelgeving niet meer mag. Het klopt dat het vissen op tong – economisch gezien de belangrijkste vissoort voor de Nederlandse kottervisserij – gepaard gaat met veel bijvangst. Het is echter van belang om een onderscheid te maken tussen de ‘bijvangst’ en ‘discards’.
In tegenstelling tot wat er in de uitzending wordt gezegd is bijvangst niet waardeloos. Soorten die de marktwaardige maat hebben worden aangeland en verkocht op de visafslag. Het vormt een belangrijk deel van de wekelijkse omzet van de gemiddelde tongvisser. Sommigen bijvangstsoorten zijn veel geld waard, zoals tarbot en griet. Wel is het zo dat het merendeel van de Noordzeevis gevangen door Nederlandse vissers geëxporteerd wordt naar Zuid Europa terwijl Nederlandse consumenten hoofdzakelijk geïmporteerde (kweek)vis eten zoals zalm, tonijn en pangasius.
Discards
Er is ook een categorie vangst, wij noemen dat discards, die niet verkocht mag worden voor menselijke consumptie: te kleine vissen die een vastgestelde minimummaat nog niet hebben bereikt. Tot voor kort mochten vissers deze niet aan boord houden maar moesten ze zo snel mogelijk weer over boord.
De aanlandplicht verbiedt het overboord gooien van deze ondermaatse soorten en dat baart de visserijsector grote zorgen. Het deel van de discards dat overleeft gaat nu per definitie dood omdat ze moeten worden aangeland, en het deel van de discards dat toch al dood ging kan niet meer functioneren als voeding voor andere zeedieren. Deze discards nemen kostbare ruimte in beslag op het schip, ze brengen niks op en de nutriënten worden aan de zee onttrokken. Ondermaatse scholletjes en tongetjes worden momenteel vernietigd op de visafslag. Een doorn in het oog van vissers die liever hadden gezien dat deze vissen de kans krijgen te groeien en zich voort te planten.
Bovendien gaat het al jaren goed met de meeste Noordzeebestanden, ook wetenschappers geven toe dat de aanlandplicht niet nodig is voor het beschermen van deze bestanden.
Innovatie
Zoals in de uitzending wordt opgemerkt heeft de aanlandplicht onder andere als doel om innovatie te stimuleren. Maar het gevaar van de aanlandplicht is dat de baby met het badwater weg wordt gespoeld. De druk die de vissers voelen door een maatregel die slecht aansluit bij hun visserijpraktijk roept weerstand op. Zonder de aanlandplicht wordt er bovendien al jarenlang geïnnoveerd om impact en brandstofgebruik te verminderen. De pulsvisserij en het Masterplan Duuzame Visserij zijn hier een mooie uitkomsten van.
Eten wat de zee te bieden heeft
Het eten van bijvangst lost het probleem van de aanlandplicht dus niet op. Meer bekendheid en kennis onder Nederlandse consumenten over heerlijke, gezonde en lokaal gevangen vis heeft andere voordelen: minder voedselkilometers, gezondheidsvoordelen en waardering voor een goed beheerde visserij.
DWDD, bedankt voor jullie aandacht. Graag nemen we een keer plaats bij jullie aan tafel.
